Categorie: gerealiseerde projecten

WERELDLICHTJESDAG 2022 HEILOO

Elke tweede zondag in december wordt WereldLichtjesDag (Worldwide Candle Lighting) gehouden. Overal in de wereld steken mensen om 19.00 uur plaatselijke tijd samen kaarsjes aan ter nagedachtenis aan hun overleden kinderen. Dit sfeervolle ritueel brengt – vanwege de tijdszones – een golf van licht in beweging die de aarde gedurende 24 uur letterlijk en figuurlijk iets lichter maakt. Ook in de regio rond Heiloo maakt WereldLichtjesDag sinds 2010 deel uit van deze ‘lightwave’.

WereldLichtjesDag valt in 2022 op zondag 11 december. De viering in Heiloo heeft een regionale functie. De herdenkingsavond vindt ook dit jaar plaats in en om de Witte Kerk, een sfeervol monument midden in het hart van Heiloo en centraal gelegen in Noord-Kennemerland. De kerk staat al meer dan 1000 jaar op deze plek en is onveranderd een plek waar mensen samenkomen. Het gebouw is goed bereikbaar met het openbaar vervoer en in de onmiddellijke nabijheid is ruime parkeergelegenheid. Het adres is: Heerenweg 32 1851 KS Heiloo

Voor meer informatie klik hier

Op het buitenterrein rondom de Witte Kerk zullen lichtgevende cocons worden opgehangen als markering van de herdenkingsplek voor overleden kinderen. Op houten vlinders zijn de namen van kinderen te lezen. Deze installatie zal ook na WereldLichtjesDag blijven tot en met Driekoningen op 6 januari.

Ouderen in de wijk

Projectleider: Pauline van Vliet

Bij het project ‘Ouderen in de wijk’ waren de vertelbijeenkomsten geen middel maar een doel. In 2022 werden vijftien vertelbijeenkomsten gehouden in diverse bibliotheken in Amsterdam. Daar werden verhalen uit een ieders leven gedeeld rondom een thema, zoals ‘inwonen’ of ‘geuren uit het verleden’. De ene herinnering maakt de herinnering bij een ander wakker en zo komt bij iedereen stukje bij beetje de eigen geschiedenis weer boven. Opeens weet je weer hoe het rook op de boot waar je als kind op groot gebracht bent, of de geur van het varken dat geslacht werd. Je herinnert je dat je jarenlang overdwars met drie zusjes op een tweepersoonsbed sliep en hoe je wekelijks naar het badhuis ging. Hoe blij was je met de verhuizing uit de binnenstad van Amsterdam naar Nieuw-West. De grootste waarde zit nog niet eens in het vertellen, maar juist in het luisteren naar elkaar. Mensen die elkaar soms al jaren kennen, leren elkaar opeens anders kennen.

Mocht u ook ouderencentra weten die hier interesse voor hebben, meld u aan.

Schelpenvissersdag 2022

Projectleiders: Rita Springer en Aad de Wit.

Op zondagmiddag 10 juli 2022 stond Bakkum in het teken van de schelpenvisser.
De Schelpenvissersdag werd voor het tweede achtereenvolgende jaar gehouden op het Schulpersplein. De middag werd bezocht door ongeveer 500 bezoekers, bestaande uit een mix van toeristen, gezinnen met kinderen, ouderen en overige bewoners van de Castricumse dorpskernen.
Doel was om bekendheid te geven aan de schelpenvissers en hun geschiedenis in Bakkum en omgeving. Zeker vanaf de 13e eeuw en wellicht eerder, verdiende 80% van de Bakkummer bevolking een inkomen met het vissen van schelpen, of op zijn Bakkums gezegd: ’t skullepen. Dit vissen werd in de laatste eeuwen steeds minder en stopte rond 1943 toen de kalkovens in Bakkum werden gesloopt. Er is anno 2022 nog één schelpenvisvergunning en één schelpenviskar.
Op het podium werd het festival werd geopend door Wethouder Valentijn Brouwer, waarna Auke Hofstra een lied genaamd ‘De Zee’ ten gehore bracht. Driemaal was er een optreden van folk- en shantykoor De Skulpers. Een dag uit het leven van een schelpenvisser werd ten tonele gebracht door verteller Piet Paree en gitarist/zanger Frank Edam. Menno Twisk zong en vertelde over het schelpenvissen. Dorpsdichter Bob van Leeuwen stelde de artiesten voor en droeg voor uit eigen werk. Op het plein was een replica van een echte schelpenkar te bezichtigen, naast een
kraam met informatie over het schelpenvissen. Er waren kramen met informatie van Stichting Oer-IJ, Stichting KIST, Oud-Castricum en Zeemuseum Miramar uit Vledder. Leerlingen van de Juliana van Stolbergschool demonstreerden hun eigengemaakte spel over de reis van de schelpen. Vanaf het plein was er een rondleiding door het historische, eens bruisende, Bakkum-Zuid.

Mogelijk gemaakt door: stichting KIST, Stichting Oud-Castricum, Folk- en
shantykoor De Skulpers, Stichting Oer-IJ, Auke Hofstra en Bob van Leeuwen.

DE JAREN ZESTIG IN DE IJMOND

De jaren zestig waren een kantelmoment in de naoorlogse geschiedenis in Nederland.
De jeugd schopte heilige huisjes omver en ruilde plichtsbesef en preutsheid in voor zelfontwikkeling en vrijheid. De meeste verhalen die we kennen uit die tijd speelden zich af in Amsterdam, maar hoe was het toen in de IJmond?

In de eerste aflevering staat het onderwijs in de IJmond centraal. De jeugd ging massaal doorleren en er werden andere eisen gesteld aan het onderwijs. Luister hoe er een revolutie uitbrak op de Katholieke Pedagogische Academie in Beverwijk.

In de tweede aflevering staat Heemskerk in de jaren zestig centraal. Heemskerk was in de jaren zestig de snelst groeiende gemeente van Nederland. Wat deed dit met het dorp en op welk moment werden de Heemskerkers rebels?

In de derde aflevering staat de tweede feministische golf centraal. Wat hebben de Rooie Vrouwen tot stand gebracht in de IJmond en hoe lieten vrouwen bij De Hoogovens van zich horen? En welke voortrekkersrol speelde het gemeentebestuur van Beverwijk? U hoort het allemaal in deze podcast.

In de vierde aflevering staat het uitgaan van de jeugd van IJmuiden centraal. Wat hield uitgaan in de jaren zestig in en waarom was de brommer zo belangrijk? Waarom komt juist in de jaren zestig het woord ‘moetjes’ zo vaak langs?

In de vijfde aflevering staan we stil bij de seksuele revolutie, wat merkte je daarvan in Castricum? In dit overwegend katholieke dorp was de komst van de pil een gevoelig onderwerp. Een depot van de NVSH, waar men condooms kon kopen, deed ondanks protest van de kerk goede zaken. En sleutelfeestjes en partnerruil zorgden voor de verkoop van woningen in de net opgeleverde nieuwbouwwijken van Castricum. De preutsheid voorbij. U hoort er alles over in deze podcast.

Nabespreking van de avonturen in de jaren zestig in de IJmond.

Vertelbijeenkomsten

Bij veel projecten van Stichting KIST staan vertelbijeenkomsten met ouderen aan de basis, zoals bij de film ‘Zicht op water’ of de podcastreeks ‘De roerige jaren zestig in de IJmond’. Bij het project ‘Ouderen in de wijk’ is dit anders, nu zijn de vertelbijeenkomsten geen middel maar doel. Maar liefst vijftien vertelbijeenkomsten zijn er op diverse bibliotheken in Amsterdam gehouden.

Er zijn verhalen gedeeld uit een ieders leven rondom een thema, zoals het thema ‘inwonen’ of ‘geuren uit het verleden’. De ene herinnering maakt de herinnering bij een ander wakker en zo komt bij iedereen stukje bij beetje de eigen geschiedenis weer boven. Opeens weet je weer hoe het rook op de boot waar je als kind op groot gebracht bent, of de geur van het varken dat geslacht werd. Je herinnert je dat je jarenlang overdwars met drie zusjes op een tweepersoonsbed sliep en hoe je wekelijks naar het badhuis ging. Hoe blij was je met de verhuizing uit de binnenstad van Amsterdam naar Nieuw West.

Misschien zit de grootste waarde nog niet eens in het vertellen, maar juist in het luisteren naar elkaar. Mensen die elkaar al jaren kennen, leren elkaar opeens ‘anders’ kennen.

Mocht u ook ouderencentra weten die hier interesse voor hebben, laat het ons weten!

Projectleider: Pauline van Vliet

De roerige jaren zestig

Projectleider: Pauline van Vliet

Het project ‘De roerige jaren zestig in de IJmond’ startte met een vertelbijeenkomst over de veranderingen in het onderwijs door de tijd heen. Hierbij lag de focus op de jaren zestig als kantelmoment.

In totaal waren er vijf vertelbijeenkomsten met steeds een ander thema.

Rondom elk thema is een podcast gemaakt.

Eerste vertelbijeenkomst: onderwijs

In de jaren zestig ging voor het eerst de jeugd massaal naar school. Dit was mede de trigger voor het ontstaan van een jongerencultuur met eigen muziek, kledingstijl en vrije seksuele moraal. Een cultuur waar volwassenen niets van begrepen. Herkennen de IJmonders dit of liep het in de IJmond allemaal niet zo’n vaart? Of herinneren zij juist de gezagsvolle verhoudingen die daar aan vooraf gingen? Wie weet nog van de conflicten op de Pedagogische Academie in Beverwijk in 1969; hoe is het afgelopen met de onderwijsvernieuwingen in de jaren zestig. Hoe paste dat in die tijd?

Alternatieve Pedagogische Academie in Beverwijk in 1969. Foto: Beeldbank Museum Kennemerland.

Tweede vertelbijeenkomst: Heemskerk, van tuindersdorp tot snelst groeiende gemeente

Heemskerk

Deze vertelbijeenkomst stond in het teken van de snelle omslag van Heemskerk als tuindersdorp
naar de snelst groeiende woongemeente van Nederland. Tuinderijen werden woonwijken.
Tuinders werden omgeschoold tot staalarbeiders en ook van elders kwam Hoogovenpersoneel in Heemskerk wonen. Wat deed dit met het dorp?

Derde vertelbijeenkomst: Uitgaan in IJmuiden

Wat hield uitgaan in de jaren zestig in en waarom was de brommer zo belangrijk? Waarom komt juist in de jaren zestig het woord ‘moetjes’ zo vaak langs?

Vierde vertelbijeenkomst: Vrouwenemancipatie in de IJmond

Wat hebben de Rooie Vrouwen tot stand gebracht in de IJmond en hoe lieten vrouwen bij De Hoogovens van zich horen? En welke voortrekkersrol speelde het gemeentebestuur van Beverwijk?

Vijfde vertelbijeenkomst: seksualiteit in de jaren zestig

Op 1 december 2021 ging het over hoe men in de jaren zestig in korte tijd anders ging denken over seksualiteit. De jeugd nam het voortouw om met meer vrije tijd te genieten van muziek, elkaar en seks. Dat was de oudere generatie niet gewend. Petra Boers schreef het boek ‘Onderste boven, Nederland in de jaren 60’ en weet als geen ander wat er op dat gebied allemaal gebeurde in Nederland. Zij hield een interactieve lezing over de jaren zestig en de seksuele revolutie van toen. Petra: ‘Ik ben benieuwd hoe het publiek terugblikt op die tijd: vonden je ouders het goed als je een minirok droeg? Was seks voor het huwelijk nog taboe? Gebruikte je voorbehoedsmiddelen en waar haalde je die dan in Castricum?

Petra Boers

Mede mogelijk gemaakt: Kennemer/IJmuidercourant.

Podcasts

Reis van de schelpen

Project: De reis van de schelpen – educatief 2022.
Projectleider: Pauline van Vliet.

Met dit project bracht Stichting KIST – in samenwerking met Stichting Oer-IJ – de leerlingen van twee basisscholen in Castricum en Akersloot in contact met de lokale geschiedenis van de schelpenvissers, schelpenvaarders en schelpenbranders. In 2022 werd dit project uitgevoerd met de klassen 5 en 6 van de basisscholen Juliana van Stolberg in Castricum en Rembrandt in Akersloot. Stichting KIST verzorgde het educatief materiaal en de deskundigheidsbevordering van de betrokken leerkrachten,
Leerlingen van de Juliana van Stolbergschool demonstreerden de hen vervaardigde bordspelen tijdens de Schelpenvissersdag 2022.

Basisscholen die interesse hebben in dit project, kunnen contact opnemen met projectleider Pauline van Vliet.

Cornelis Corneliszoon Uitgeest

Projectleider: Pauline van Vliet.

Omschrijving: Met dit educatieve project zijn kinderen uit het Uitgeest van de 21e eeuw zich bewust geworden van deze belangrijke geschiedenis: de uitvinding van de houtzaagmolen door Cornelis Corneliszoon van Uitgeest. Vanaf mei 2019 draaide een pilot in groep 6 van basisschool De Molenhoek in Uitgeest. Deze werd afgesloten met een presentatie tijdens een daverende ‘Cornelisdag’ in het centrum van Uitgeest.
Na afloop van de pilot is het educatieve materiaal beschikbaar gesteld voor alle basisscholen van Uitgeest.

Cornelis Corneliszoon heeft in 1593 patent aangevraagd op de houtzaagmolen, hij was op dat
moment inwoner van Uitgeest en woonde op de Meldijk. Zijn uitvinding heeft vérstrekkende
gevolgen gehad: in de Zaanstreek zijn in de loop van de 17e eeuw meer dan tachtig
houtzaagmolens gebouwd. Zij hebben met name veel hout gezaagd voor de scheepsbouw.
Met deze schepen heeft Nederland een bloeiende internationale handel opgezet. Indirect kun
je dus zeggen dat Cornelis Corneliszoon een belangrijke grondlegger was voor de bloeiende
handel in de Gouden eeuw.

Mede mogelijk gemaakt door TriArcus Heemskerk en Stichting Oer-IJ

Cornelis Corneliszoon in de klas

Kijk hier hoe dat er in de klas uitzag.

Film Corneliszoondag basisschool Molenhoek

De Uitgeester over Cornelis Corneliszoon

Lees

Castricum in 1967

Projectleider: Pauline van Vliet

Projectteam: Mieke Rozing, Ger Foeken

Het project dat Stichting Oud Castricum en Stichting KIST hadden bedacht om het vijftigjarig jubileum van Stichting Oud Castricum te vieren, was om met bewoners uit bepaalde wijken/scholen herinneringen op te halen uit 1967.

In 1967 ging men meestal op zesjarige leeftijd voor het eerst naar school. Het doen van eindexamens was afhankelijk van de leeftijd en het onderwijssysteem in de betreffende regio. Het behalen van een rijbewijs was mogelijk, maar ook persoonlijke gebeurtenissen, zoals het kussen van de eerste liefde, trouwen, de geboorte van kinderen, grootouders worden of het verlies van dierbaren. Deze gebeurtenissen varieerden van persoon tot persoon en waren afhankelijk van individuele ervaringen.

flyer_cas_01.jpg (590×797) In 1967 zag de inrichting van huizen er vaak anders uit dan nu. Populaire stijlen waren onder andere het modernisme, de Scandinavische stijl en de psychedelische stijl die in de hippiecultuur te zien was. Dolle Mina was een feministische beweging die in Nederland actief was vanaf de jaren 60. Mensen hadden verschillende interesses en identiteiten, en sommigen identificeerden zich als hippies, terwijl anderen andere subculturen omarmden of een meer traditionele levensstijl volgden.

Het zoeken naar verhalen en foto’s uit die tijd is een geweldige manier om het verleden te verkennen en te begrijpen. Het kan helpen om de geschiedenis levend te houden en een beter inzicht te krijgen in hoe het leven toen was. Het hebben van een huiskamer met een inrichting uit die tijd of het bewaren van mode-items uit die periode kunnen leuke manieren zijn om het nostalgische gevoel van die tijd op te roepen.

Het betrekken van zowel jonge als oude mensen bij het project bood de gelegenheid om kennis en ervaringen uit te wisselen tussen generaties en om de geschiedenis te delen op een interactieve en educatieve manier. De vertelbijeenkomsten, lezingen, fotowedstrijd en het educatieve project op basisscholen waren geweldige manieren om mensen bij het project te betrekken.

Het afsluitende evenement op het Gemeentehuis was een geweldige gelegenheid om alle festiviteiten samen te brengen en het jubileum op een feestelijke manier af te sluiten.

Foto’s

Op 9 juli werd een bijeenkomst bij Huis van Hilde gehouden. Na een welkomstwoord door Ilja Beudel van Stichting KIST vertelde Manager Anouk Veldman van Huis van Hilde in het kort iets over dit provinciaal archeologisch depot en over archeologische vondsten uit 1967. Daarna waren er veel foto’s, filmpjes en verhalen uit die tijd, o.a. verteld door de gebroeders Hommes en Peter Levi. Ger Foeken vertelde over veranderingen rond Overtoom en station en tot slot was er een film over de veiling die vroeger op de plek van Huis van Hilde stond. Ook uit het publiek, dat met meer dan 60 personen naar de bijeenkomst was gekomen, kwamen veel anekdotes uit de jaren ’60. Tot slot kon men bij Hilde’s Heerlykhyd nog genieten van hapjes in de sfeer van de jaren ’60.

In het Huis van Hilde

Lezing van Petra Boers over seksuele revolutie

Petra Boers was uitgenodigd om bij Boekhandel Laan een lezing te geven over de seksuele revolutie in de jaren ’60. Zij is de schrijfster van het boek ‘Ondersteboven, Jouw Nederland in de jaren zestig’,. Petra nam aan de hand van beelden over verschillende onderwerpen als voorlichting, geboorteregeling, partnerruil etc. de toehoorders mee terug in de tijd en gaf ze een interactieve rol door schriftelijk hun mening te vragen over 13 taboes. Dat gaf vanuit het publiek weer aanleiding tot veel reacties en hilarische anekdotes.

Media

Nieuwsblad voor Castricum, project 67 – 2

Nieuwsblad voor Castricum, project 67 – 1

NHD 6-11-2017, Castricum 67

Video-impressies

Video-impressie cabaret “Tussen de schuifdeuren”

Video-impressie jubileumdag 4 nov.

Video-impressie otreden “The Frogs”

Castricum 1967

Project ‘Castricum in 1967’

In 2017 gaat het spetteren en bruisen in de wijken van Castricum.

Precies vijftig jaar geleden werd de WERKGROEP OUD CASTRICUM opgericht. Ter gelegenheid van dit jubileum zal Stichting KIST alles uit de kast halen om samen met de bewoners “Castricum in 1967” tot leven te brengen. Met o.a. verhalen tijdens vertelbijeenkomsten en een tentoonstelling met foto’s uit dat jaar van de verschillende wijken. Ook komt er een fotowedstrijd over “de wijk in 1967” waarvan de winnende foto groot opgeblazen in diverse straten van Castricum komt te hangen. Tot slot zal het jubileumjaar van de Werkgroep Oud Castricum afgesloten worden met een spetterend feest voor iedereen met muziek, kleding, kunst en alles wat maar aan 1967 herinnert.

Stichting KIST zorgt dat het een jaar lang zindert van de verhalen, muziek en beelden uit 1967.

OPROEP!!

Castricum in 1967. Wat weet u daar u daar (nog) van?

Voor het project “Castricum in 1967” hebben we input nodig van alle Castricummers. Wat weet u nog van die tijd? Ging u voor het eerst naar school, deed u examen, haalde u uw rijbewijs?

Kuste u uw eerste liefde? Trouwde u, werd uw oudste geboren, werd u opa of oma, verloor u misschien een dierbare? Hoe was het onderwijs toen, hoe ging het in de gezondheidszorg?

Hoe was de inrichting van uw huis? Was u een dolle Mina ,een hippie of ????

Duikt u in het verleden , op zoek naar verhalen en foto’s? Kunt u verhalen vertellen uit die tijd, heeft u een huiskamer met een inrichting uit die tijd of heeft u nog iets op het gebied van mode? Neem dan contact op met projectleider Pauline van Vliet Info@stichtingkist.nl

Plan voor educatief project ‘Castricum in 1967’ wordt enthousiast ontvangen op basisscholen Castricum.

Inmiddels hebben alle acht basisscholen in Castricum en de Kerkuil uit LImmen en De Brug uit Akersloot zich aangemeld om volgend jaar mee te doen met het educatieve project ‘Castricum in 1967’. In total doen er maar liefst vijftig klassen mee. In dit oprichtingsjaar van De Werkgroep Oud Castricum zag het dorp er heel anders uit en waren de manier van leven, de normen en waarden en de kleding niet te vergelijken met die uit het heden. De leerlingen gaan dit onderzoeken in hun eigen buurt via interviews met buurtbewoners, het bestuderen van foto’s uit die tijd en zelf kleding uit 1967 maken. Ook de muziek van toen krijgt aandacht.

Elke maand zal er een nieuwsbrief verschijnen over dit project:

Bloemendagen Limmen

Het project Bloemendagen Limmen is een samenwerkingsverband met de Stichting Bloemendagen. In 2017 bestaan de Bloemendagen Limmen 65 jaar.

De film vertelt het verhaal van een groep enthousiaste bewoners die zich hard maken voor het voortbestaan van de Bloemendagen. In de film worden deze Limmenaren gevolgd door de camera. Wat zijn de drijfveren van de dorpelingen om deze traditie, de jaarlijkse bloemendagen, in stand te houden? En lukt het ze ook dit jaar weer?

Door het oog van de camera zien we het dorp en zijn bewoners in actie komen voor de bloemendagen. Maar in feite ook voor het behoud van de dorpscultuur. Met een terugblik naar de historie volgen we het relaas van deze inspirerende dorpbewoners nu, die zich anno 2016 inzetten, voor iets wat toen heel gewoon was, verbinding met elkaar.

Wijkplaats

WijkPlaats is een community building evenement. WijkPlaats zoekt raakvlakken tussen de verschillende bevolkingsgroepen, oudkomers en nieuwkomers, in de smeltkroes die de IJmond wordt genoemd. Aan de basis ligt een vergeten locale geschiedenis, waarin vluchtelingen een belangrijke rol speelden. Die vergeten geschiedenis werd de inspiratie voor een project waarin het gaat over de locale samenleving en de vluchtelingen van nu. WijkPlaats spiegelt herkenbare en vergelijkbare patronen in heden en verleden.

Het verleden wordt belicht in de historische tentoonstelling ‘WijkPlaats: vluchtelingen, gastarbeiders en gelukzoekers in de IJmond‘ in Museum Kennemerland. De vergeten geschiedenis over Kibboets Beverwijk krijgt hierbinnen bijzonder de aandacht.

Daarnaast is drie maanden lang het randprogramma: ‘Ontmoetingen‘ gepland. In verschillende culturele producties (film, muziek, vertelmiddagen, een educatief fotoproject en het mini festival ‘Renkonti’) komen uiteenlopende aspecten van immigratie en nieuwkomerschap aan de orde.

Wijkplaats loopt vanaf zaterdag 24 september t/m eind december 2016 zowel in Museum Kennemerland en op enkele andere locaties.

Subsidiënten zijn: Gemeente Beverwijk, Gemeente Velsen, Prins Bernhard Cultuurfonds en VSB Fonds.

Project Noordzeekanaal

In 1865, voordat het Noordzeekanaal werd aangelegd, was Velsen een klein dorp in de duinen met een enkele schelpenboer en een duinpieper. Tegenwoordig is het stuk land tussen de Noordzee en het IJ het tweede zeehavengebied van Nederland waar enorme schepen door varen. Wat is er veranderd vanaf het moment dat de eerste kanaalgraver zijn schep in het zand zette tot nu? Hoe hebben de omwoners de grootscheepse veranderingen beleefd die de aanleg van het Noordzeekanaal met zich meebracht? In ‘Graven naar het Verleden van het Noordzeekanaal’ willen we samen met inwoners van het Noordzeekanaalgebied de rijke geschiedenis van het kanaal tot leven wekken. En vormgeven in een film.

We betrekken inwoners met verhalenprojecten, educatieve projecten en het filmproject. We richten ons daarbij op de gemeenten die langs de monding van het Noordzeekanaal liggen; daar waar het graven begon. Dit zijn de IJmond-gemeenten Velsen en Beverwijk. Onder de gemeente Beverwijk valt ook Wijk aan Zee. Velsen bestaat uit 7 kernen: IJmuiden, Driehuis, Santpoort-Noord, Santpoort-Zuid, Velserbroek, Velsen-Noord en Velsen-Zuid.

Het community-buildingsproject ‘Graven naar het verleden van het Noordzeekanaal’ heeft al veel interessante filmpjes opgeleverd. De meeste zijn met of door kinderen gemaakt. Ze zijn te zien via het YouTube kanaal van Stichting KIST .

Daarnaast zijn er vijf vertelbijeenkomsten geweest over vijf belangrijke momenten in de geschiedenis van het gebied.

1865; de eerste schep gaat in het zand om het kanaal te graven, gesprekken met nazaten van de kanaalgravers

1887; het ontstaan van de vissershaven en een unieke cultuur, gesprekken met mensen die werkzaam zijn geweest in de visserij

1924; de komst van de industrie, gesprekken met de eerste (migranten) arbeiders van de hoogovens

1940; de Duitse bezetting, gesprekken over het verdwijnen van oud-IJmuiden en de bezetting

1963; het verdronken dorp Velsen gesprekken met oudbewoners van dit unieke pittoreske dorp.

De film is met mensen uit de IJmond gemaakt. Veelal mensen met verhalen die gevonden zijn bij de vertelbijeenkomsten. De film gaat op 6 november in première in het Thaliatheater en is getiteld:

Zicht op water
Over de geschiedenis van het Noordzeekanaal

In de film ‘Zicht op water’ krijg je te zien hoe de IJmond veranderd is sinds de eerste schep het zand in ging voor het graven van het kanaal in 1865. Sindsdien zijn er steeds andere groepen ‘vreemdelingen’ het gebied binnen getrokken. Hun nazaten vertellen over de werelden die in de IJmond zijn ontstaan. Heden en verleden wisselen elkaar af in de film, het veranderende landschap wordt zichtbaar. Niemand had in 1876, toen het kanaal geopend werd, kunnen bevroeden dat in de IJmond een zeer dynamische en veelzijdige samenleving en economie zou ontstaan. Hoe dit gegroeid is vertelt de film.

Wilt u graag meer informatie? Dan kunt u contact opnemen met projectleider Pauline van Vliet van Stichting KIST, E: info@stichtingkist.nl of T: 06 166 25 571.

Verhalenprojecten met ouderen in IJmond-gemeenten

Met oudere inwoners van de IJmond hebben we nu een tweetal verhalenprojecten uitgevoerd. We vragen hun naar hun jeugdherinneringen in relatie tot de ‘stepping stones’ momenten. Hoe was het om op te groeien in een veranderende omgeving? Hoe zag de IJmond er toen uit en wat voor impact hadden de veranderingen op hen en hun ouders?

De persoonlijke verhalen worden gebruikt in de film. De verhalen van de ouderen gaan vooral over de laatste 60/70 jaar zullen gaan en leveren daardoor interessante informatie op over de sociaal-economische gevolgen van de bouw van het kanaal. Er zijn al mooie verhalen verzameld over de Tweede Wereldoorlog en het Noordzeekanaal en over de tijd van de kanaalgravers.

Verhalen over WO II en Noordzeekanaal

Mooie en persoonlijke verhalen kwamen op 16 februari het buurthuis de Brulboei naar boven. Met ongeveer vijftien mensen waren we bijeen gekomen om ervaringen uit te wisselen over IJmuiden in de Tweede Wereldoorlog.

Een bezoeker hoorde ’s nachts auto’s stoppen bij de buren, gebonk op de deur en een kind ‘papa, papa’ roepen. Dit geroep en geschreeuw hielp niets, de vader werd gedwongen mee te gaan en werd in Duitsland te werk gesteld. Dat zal hij nooit vergeten.

Iemand anders vertelde het droevige verhaal van een Joodse familie. Dit gezin was in IJmuiden op zoek naar een boot om naar Engeland te varen. Het was tijdens de eerste oorlogsdagen in mei 1940. Helaas was er geen boot beschikbaar. Dit droevige lot dreef het gezin tot de afschuwelijke beslissing om zelfmoord te plegen. Het graf ligt in Velsen.

Gelukkig hadden de deelnemers ook goede herinneringen aan deze periode zoals de vele speelveldjes die er waren vlak na de oorlog. Huizen die in de oorlog waren afgebroken, werden niet weer opgebouwd waardoor er overal kale veldjes ontstonden. De kinderen hadden daar de tijd van hun leven.

De verhalen die we gehoord hebben zullen we gebruiken in het filmscript van ‘Graven naar het verleden van het Noordzeekanaal’. Een aantal deelnemers gaan we interviewen, bijvoorbeeld de meneer van 97 jaar die zijn hele leven op een vletter heeft gevaren in het Noordzeekanaal. We horen graag meer van zijn verhalen.

De tijd van de kanaalgravers

Op woensdag 18 maart hadden we een mooie vertelbijeenkomst in de bibliotheek van Velsen. Ongeveer vijfentwintig mensen zijn gekomen om te luisteren en vertellen over de periode van de kanaalgravers. Wat is er van deze tijd tussen 1865 en 1876 bekend uit overlevering?

Diverse nazaten konden vertellen hoe hun voorouders hier naar toe gekomen waren uit Drenthe, de kop van Noord-Holland of Duitsland. Een voorvader was postbode en kwam helemaal uit Drenthe met het nieuws dat een kanaalgraver vader was geworden. Vervolgens bleef hij zelf ook maar, er was geen geld meer om terug te gaan naar Drenthe. Een ander was elf jaar toen hij hier met de andere kanaalgravers ging werken vanuit Aartswoud. Hij kwam mee met zijn ooms en mocht de karren smeren waarmee het zand werd afgevoerd.

En zo kregen we stukje bij beetje een beeld van die barre tijd dat ze met de hand het kanaal aan het graven waren.

Die tijd kwam helemaal tot leven toen Piet Paree, een toneelspeler die vele schoolklassen als kanaalgraver toespreekt in het Zee en havenmuseum, ons mee nam in zijn verhaal. Daarna vertelde Cor Oudendijk, de kersverse voorzitter van het Zee- en havenmuseum, over ‘de koe van de Breesaap’. Deze koe is ook te zien, Adrie heeft tekeningen gemaakt van wat er vertelt werd en heeft deze koe prachtig vast gelegd.

Al met al was het een veelkleurige middag waar iedereen met een goed gevoel op terug kijkt.

Educatieve projecten met scholieren in IJmond-gemeenten

Onlangs is het eerste educatieve project ‘Waren mijn voorouders kanaalgravers?’ afgerond op het Vellesan College.

Vellesan College

In de voorbereidende geschiedenislessen op het Vellesan College in maart en april zijn de leerlingen begonnen met graven naar het verleden van het Noordzeekanaal. de leerlingen deden onder meer onderzoek naar hun familiegeschiedenis. Een lezing over de IJmuidense ‘omdraaitaal’ was ook onderdeel van het programma.

In een projectweek in mei hebben de leerlingen filmpjes gemaakt over hun familiegeschiedenis en de verbondenheid met IJmuiden. Ook werden IJmuidenaren met een verhaal over het Noordzeekanaal of de geschiedenis van IJmuiden geïnterviewd en gefilmd.

De tentoonstelling met filmpjes en posters werd op 13 juni 2015 uur officieel geopend in de Centrale Bibliotheek van Velsen. De tentoonstelling is vervolgens tot eind juni te bewonderen geweest.

Lees meer…

De slag herdacht

Bij de première van de film ’Soldaat onder het zand’ in 2013 opperde de Castricumse burgemeester Toon Mans het idee om jaarlijks de Slag bij Castricum (6 oktober 1799) te herdenken. Die handschoen is opgepakt. De projectgroep ’De Slag Herdacht’, bestaande uit Pauline van Vliet, Marie Kiebert, Clemy de Rooy en Marintha Rutten, bedacht een terugkerend evenement waarbij sinds 2014 de Slag bij Castricum uit 1799 wordt herdacht in combinatie met het stilstaan bij de oorlogsslachtoffers en onderdrukten van nu.

Lees meer…