Pop-up Kunstbunker
De Castricumse kunstkluis
In de duinen van Castricum werd in de maanden voor de bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog een bunker gebouwd om kunstschatten uit Amsterdamse musea veilig te kunnen opbergen. Begin mei 1940 werden in deze ‘kunstkluis’ vele kunstschatten, waaronder de Nachtwacht, opgeborgen. De ‘Kunstbunker’, zoals de opslagruimte tegenwoordig wordt genoemd, wordt nog gebruikt als opslag van nitraatfilms door Eye Filmmuseum, maar de ambitie in Castricum is om deze plek in te richten als museum en open te stellen voor publiek. Een breed samengestelde ‘Stuurgroep Kunstbunker’ maakt daar plannen voor. Vanuit deze groep ontstond het idee voor een pop-up Kunstbunker.
De huidige entree van de Castricumse Kunstbunker
Informatiepaneel kunstbunker
Pop-up
De Pop-up Kunstbunker was ondergebracht in een leegstaand winkelpand aan de Dorpsstraat in Castricum. Daar werd zichtbaar gemaakt hoe de bunker er destijds uitzag, alsof je een tijdscapsule ingaat. In de pop-up was een tentoonstelling ingericht waarin de geschiedenis van de Kunstbunker uit de doeken werd gedaan. Nadat in de oorlogsjaren de kunstwerken naar elders waren overgebracht deed de bunker nog dienst als munitieopslagplaats, manschappenverblijf en fietsenberging voor het Duitse leger en na de oorlog als aardappelopslag. Vanaf 1958 tot aan de dag van vandaag dient de bunker als opslagplaats voor brandbare nitraatfilms.
Projectleider Joanne Koeleman richt de tentoonstelling in. (Foto: Heleen Vink]
Een deel van de tentoonstelling (Foto: Geert Spanjaard)
Bekijk hier de tentoonstellingspanelen:
Opening
De opening is met een select gezelschap gevierd in het Huis van Hilde. De genodigden zijn te woord gestaan door Ron de Haan, wethouder van de gemeente Castricum, gevolgd door John Heideman, kenner van en publicist over Castricum in WOII, met een kort en krachtig college over de Kunstbunker. Na een levendig en interactief opgevoerd theaterstuk over het vervoer van De Nachtwacht, zijn alle genodigden door de regen in een optocht naar de locatie van de Pop-up Kunstbunker gegaan.
Bezoekers
Honderden volwassenen, maar ook (school-)kinderen, bezochten tussen 1 t/m 24 oktober 2020 de Pop-up Kunstbunker. De bezoekers bleken verrast te zijn door de historie van de bunker en de verhalen die daarbij horen. Velen gaven aan dat ze heel graag een keer de echte bunker in willen, om te kijken hoe het eruit ziet. Hen werd gevraagd om aan te geven hoe de Kunstbunker in de toekomst moet worden ingericht. De optie ‘inrichten als de bunker zoals die er uitzag tussen 1940- 1942’ kreeg de meeste stemmen.
75 jaar vrijheid
In mei 2020 was het precies 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd werd. In heel Nederland zijn
daarom veel speciale activiteiten en herdenkingen georganiseerd, rondom de maand mei.
Ondanks het feit dat het project door coronabeperkingen niet in mei kon worden uitgevoerd, is het thema rondom 75 jaar vrijheid sterk naar voren gekomen in de Pop-up Kunstbunker. De geschiedenis van de bunker is nauw gerelateerd aan de oorlog en brengt veel verhalen naar voren. Onderwerpen als verzet, onderduiken en het dagelijkse leven tijdens de oorlog zijn daardoor uitgebreid aan bod gekomen. Naast de inhoudelijke toelichting, zijn de bezoekers ook aan de slag gegaan met een aantal activerende vragen om dieper na te denken over oorlog en vrede.
Doel en organisatie
Het doel van dit project was om aandacht te vragen voor de geschiedenis, maar vooral ook voor de toekomst van de Castricumse ‘Kunstbunker’. De pop-up was een project van Stichting KIST in samenwerking met Archeologisch centrum ‘Huis van Hilde’. Huis van Hilde is de uitvoerende partij, in opdracht van Stichting KIST en heeft een projectleider aangesteld voor het gehele project. De samenwerking tussen Huis van Hilde en Stichting KIST is zeer vruchtbaar geweest. Vanuit Stichting KIST zijn de ervaringen van losstaande educatieve projecten gecombineerd met de museale ervaringen van Huis van Hilde. Daarnaast is van beide organisaties gebruik gemaakt van diverse vrijwilligers en van de contacten bij diverse media.
Film
Schuilen in de duinen Een documentaire over
de Kunstbunker van Stichting Oud-Castricum, die te zien was als onderdeel van de tentoonstelling
in de Pop-up Kunstbunker. November 2008.
In de media
Kranten en weekbladen:
De Castricummer:
Plan voor pop-up kunstbunker in het centrum van Castricum 20 april 2020
Beleef de pop-up Kunstbunker in de Dorpsstraat 23 september 2020
Hoe gaat het nu verder met de (Pop-Up) kunstbunker? 11 november 2020
Nieuwsblad voor Castricum:
Pop-Up Kunstbunker in het centrum van Castricum 17 april 2020
Andere locatie voor Pop-Up Kunstbunker 29 juli 2020
Pop-Up Kunstbunker van start in centrum Castricum24 september 2020
Word vrijwilliger bij de Pop-up Kunstbunker1 oktober 2020
Toekomst voor de (Pop-Up) Kunstbunker? 12 november 2020
Het Noordhollands Dagblad:
Neem een kijkje in de Kunstbunker waar de Nachtwacht lag opgeslagen. Niet de
echte bunker, maar een replica in het centrum van Castricum. 29 september 2020
Radio/TV:
C-TV:
Pop-Up Kunstbunker in Couleur Locale 1oktober 2020.
Makers
Projectleider: Joanne Koeleman.
Projectgroep: Joanne Koeleman, Anouk Veldman, manager Huis van Hilde, Tamara Roos,
cultuurcoach in de gemeente Castricum, Aad de Wit, secretaris Stichting KIST.
Ontwerp en inrichting: Joanne Koeleman.
Ontwerp inrichting: Tabea Piske.
Reproducties: Ton Werner Spruit.
Inrichting: Joanne Koelewijn.
Stuurgroep Kunstbunker: Mario Weima, beleidsmedewerker gemeente Castricum, Tamara Roos, cultuurcoach in de gemeente Castricum, Anouk Veldman, manager Huis van Hilde, Raymond Duindam, manager Noordhollands Duinreservaat bij PWN, Nico Spaarkogel, boswachter in het Noordhollands Duinreservaat bij PWN, Rino Zonneveld, bestuurslid Stichting Oud-Castricum, Cor Smit, educatief medewerker Stichting Oud-Castricum, Ton Werner Spruit, eigenaar Repromasters, Ina Lieshout, onafhankelijk kunsthistoricus, John Heideman, Castricum-in-WOII-publicist, Paula Beentjes, kenner kunstbunkers, Frits Hoogewoud, voorzitter Dr. Henriette Boas Stichting en Pauline van Vliet, projectleider bij Stichting KIST
Leden van de stuurgroep voor de Kunstbunker
Mogelijk gemaakt door:
Gemeente Castricum
Provincie Noord-Holland
Biesterbos Groep
Meer weten?
Neem contact op met Aad de Wit info@stichtingkist.nl