Documentaire
Ter gelegenheid van het 65-jarige bestaan van ‘Bloemendagen’ in het dorp Limmen is een film gerealiseerd over dit fenomeen. De film vertelt het verhaal van een groep enthousiaste bewoners die zich hard maakt voor het voortbestaan van de Bloemendagen. Door het oog van de camera zien we het dorp en zijn bewoners in actie komen voor de bloemendagen. Maar in feite ook voor het behoud van de dorpscultuur. Met een terugblik naar de historie volgen we het relaas van deze inspirerende dorpsbewoners nu, die zich anno 2016/2017 inzetten voor iets wat toen heel gewoon was: verbinding met elkaar.
Bloemendagen in Limmen
Ooit bestond er in Limmen een hoogstaande bloembollencultuur. Het dorp was met haar zandgronden zelfs lange tijd het centrum van de bloembollenteelt in Noord-Kennemerland. Uit deze geschiedenis is een bijzondere traditie voortgekomen in de vorm van de Limmense Bloemendagen; een groots evenement dat belangstelling kreeg uit het hele land en daar buiten.
Elk voorjaar maken de inwoners van Limmen mozaïeken en werkstukken van hyacintenknopjes die zij in hun tuin tentoonstellen. De dorpsbewoners zijn wekenlang in groepsverband bezig met het ontwerpen van het mozaïek en het prikken van de bloemetjes. De prikploegen worden gevormd door families, verenigingen, vrienden of buren die met veel onderling plezier tot in de late uurtjes doorwerken om hun kunstwerken op tijd af te hebben.
Tijdens de Bloemendagen, die in april/mei plaatsvinden, komen duizenden mensen uit de wijde
omgeving naar Limmen om per auto of fiets een route langs de mozaïeken, bloemstukken en
versierde straten te volgen.
Doelstellingen
Met het project had KIST de volgende doelstellingen voor ogen:
De interesse voor de Bloemendagen vergroten bij zowel de Limmenaren als de inwoners van de dorpen in de omgeving.
Het dorp Limmen met zijn jaarlijkse traditie meer landelijke bekendheid geven.
Een stuk lokale geschiedenis tot leven wekken.
Tonen wat het belang van de Bloemendagen voor Limmen is.
Een bijdrage leveren aan het voortbestaan van de Limmense Bloemendagen.
Zorgen dat de bewoners van Limmen (weer) met elkaar in verbinding komen.
Samenwerking
Dit project is gerealiseerd vanuit een samenwerkingsverband met de Stichting Bloemendagen Limmen. Andere samenwerkingspartners waren Stichting Oud-Limmen en Stichting Ontmoetingscentrum Conquista in Limmen.
Totstandkoming
Op 8 december 2016 kwamen bewoners en initiatiefnemers in het Bollenmuseum van Limmen om het project gezamenlijk te starten. Onder bezielende leiding van Peter Valkering, coördinator fotografie en film bij de Stichting Oud-Limmen, werd de historie van Limmen, het Noord-Hollandse landschap en de traditie van de Bloemendagen verkend door historische films te bekijken en verhalen uit te wisselen. Aan de hand van deze verkenning zijn die avond nieuwe ideeën ontstaan voor de film.
Filmmaker Marriët Haverkamp, ging met haar camera op zoek naar de betekenis van gemeenschapszin en hang naar verbinding in een ooit zo hecht dorp. Samen met geboren en getogen Limmenaren dook zij in de rijke filmarchieven op zoek naar de historie van de bloemendagen om zo een beeld te scheppen van de hedendaagse situatie.
Vertoningen
Voor en tijdens de Bloemendagen, die plaatsvonden van 30 april tot 6 mei 2017, werd de film vertoond in De Oude School in Limmen. Veel bezoekers hebben de film gezien en ook bij de officiële première op 1 juni 2017 was deze zaal goed gevuld. De bezoekers waren heel enthousiast over de documentaire. Een mooi extraatje was de uitzending door TV-NH van de documentaire op 8 juli 2017.
Evaluatie
“Marriët ging mee het land op om het ritsen van de hyacinten in beeld te brengen. Tijdens de zogenaamde prikweek volgde Marriët de verschillende prikploegen. Ondanks de tegenvallende financiële middelen bleef Mariet vol energie en ging ze voor het resultaat. Daar werd ik zelf ook steeds enthousiaster door. Het resultaat, een prachtige film met een verhaal over de historie van de Bloemendagen Limmen, is aan de bevolking van Limmen vertoond. Marriët, ik kijk met genoegen terug op die periode.”
Cees van den Berg, oud-voorzitter Stichting Bloemendagen Limmen.
Makers
Projectleider, camera en regie: Marriët Haverkamp (FilmBlik Mediaproducties).
PR en crowdfunding: Marieke Warmelink.
Vormgeving: Gaia Nuissl (GaiaLab).
Productie: Sharis Coppens (Chicha films).
Montage: Luciënne Groot.
Historisch advies: Pauline van Vliet (Caleidoscoop).
Mogelijk gemaakt door
Stichting Bloemendagen Limmen.
De Kattendijke/Drucker Stichting.
Gemeente Castricum.
Limmer bedrijven.
Inwoners Limmen.
De IJmond: smeltkroes en toevluchtsoord
Van 24 september 2016 tot 30 januari 2017 werd in Beverwijk en Velsen-Noord een bijzonder project uitgevoerd. Onder de noemer ‘WijkPlaats’ is een serie manifestaties georganiseerd om de actuele problematiek van autochtone Nederlanders en nieuwkomers te belichten en in een historisch perspectief te plaatsen. De programma’s waren divers en aanstekelijk. Van de historische tentoonstelling WijkPlaats – die liet zien dat de IJmond al eeuwenlang een toevluchtsoord is voor mensen uit alle delen van de wereld -, performances, films, documentaires, een workshop, tot en met een muziekavond en een festival. Telkens werd de verhouding tussen nieuwkomers en autochtonen op verfrissende wijze benaderd. Daarnaast vonden er onder de subtitel ‘Ontmoetingen’ verschillende zogenaamde randprogramma’s plaats waarbij bezoekers kennismaakten met voor hen ‘nieuwe’culturen.
Terugblik
WijkPlaats ontwikkelde zich op de grondslagen van een eerder plan: ‘Kibboets Beverwijk’. Dit betrof een project over jonge Joodse vluchtelingen die vlak voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog in een kibboets in Velsen-Noord neerstreken. Het doel was om de drijfveren van deze groep bijna vergeten idealisten zichtbaar te maken en aan de actualiteit te ‘spiegelen’. Een selectieve groep kunstenaars (vijftien personen) werd gevraagd om op basis hiervan een eigentijdse verbeelding te geven. De realiteit bepaalde echter anders, zoals zo vaak. Najaar 2015 wordt de wereld geconfronteerd met een stroom van vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika. De problemen die de opvang van vluchtelingen met zich meebrengt, zet het prille project Kibboets in een ander daglicht. Het idee werd bijgesteld door de oorspronkelijke opzet te verbreden. De focus verschuift naar de smeltkroesfunctie die de IJmond van oudsher heeft. De belangrijkste vraag wordt: Wat is de geschiedenis van al die vluchtelingen, gastarbeiders en gelukzoekers in de regio? Hoe verliep de opvang van ‘inwijkelingen’ in het verleden? Hoe wordt de problematiek in een breder kader geplaatst? Hoe houden we in een almaar verhardend debat openingen en ruimte voor wederzijds begrip?
De oogst
Plannen kunnen nog zo mooi en bevlogen zijn, uiteindelijk zijn het de resultaten die tellen. Wat dat betreft was de organisatie zeer tevreden. De doelstelling en het streven was om met WijkPlaats de inwoners van de IJmond met elkaar in gesprek te laten komen en zo wederzijdse angsten en grieven weg te nemen. Een goede voedingsbodem, voor het kweken van begrip en acceptatie tussen autochtone Nederlanders en nieuwkomers. Deze doelstelling is ruim behaald. En wel door de organisatie van de hierna volgende programma’s en activiteiten. Mooi is bovendien dat WijkPlaats op de lange termijn ‘doorwerkt’. Regelmatig wordt nog op positieve wijze aan het project en de verschillende onderdelen gerefereerd.
Programma en activiteiten
Tentoonstelling ‘Wijkplaats’ in museum Kennemerland gedurende de gehele looptijd van het
project (24 september 2015 – 30 januari 2016). De tentoonstelling overziet een periode
vanaf 1914 tot de jaren negentig van de vorige eeuw wanneer de IJmond zich openstelt voor
nieuwkomers:
1914-1918 – Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog
1933-1940 – Joodse vluchtelingen in de jaren dertig
1945-1955 – Repatriëring van Indische Nederlanders
1955-1965 – Gastarbeiders uit Italië en Spanje
1956 – Hongaarse vluchtelingen
1979-1981 – Bootvluchtelingen uit Vietnam
1985 – Vluchtende Tamils uit Sri Lanka
Ontmoetingen met oudere nieuwkomers in het verlengde van de tentoonstelling onder leiding van historica Pauline van Vliet.
Filmverslag van een Performance over gangbare vooroordelen over nieuwkomers door kunstenaar Marieke Warmelink.
Markeringhappening in Velsen-Noord van de plek waar ooit het huis stond waarin ‘Kibboets Beverwijk’ gevestigd was met een lichtobject van kunstenaar Bas Bossinade
Lezing over het onderzoek van Saskia Sluiter en Roel van Gulik naar de geschiedenis van Kibboets Beverwijk.
Fotografieworkshop door Sanna Gertenbacht met leerlingen van de Internationale Schakelklas van het Kennemer College waarvan de resultaten zijn tentoongesteld in het stadhuis van Beverwijk.
Vertoningen van:
o ‘My own private war’ van documentairemaker Lidija Zelowic met een diepgaand nagesprek onder leiding van antropologe Ilja Beudel.
o Gefilmd document ‘Kibboets Beverwijk’ door Saskia Sluiter.
Renkonti-festival in de Grote Kerk van Beverwijk georganiseerd door Syriër Wissam Hema en
Nederlander Jurre Jansen waarbij alle zintuigen aan bod komen door de medewerking van muzikanten, theatermakers en het genot van heerlijk eten.
Liedjesprogramma. Het Ensemble WaZco vertolkt liedjes uit het repertoire van o.a. Ronny
Tober, Ramses Shaffy, Lori Spee waarvan de wortels minder Nederlands zijn als vaak wordt
voorondersteld.
In het boekje Boekje_Wijkplaats_ (klik op tekst) worden programma en activiteiten uitgebreid beschreven en kunnen de foto’s bekeken worden.
Samenwerkingsproject
WijkPlaats is een samenwerkingsproject geweest van Stichting KIST en Museum Kennemerland.
Stichting KIST was de subsidieaanvrager en daarmee de direct verantwoordelijke partij voor de
subsidiënten. Het project kon worden uitgevoerd dankzij de ruimhartige ondersteuning van de
gemeente Beverwijk, gemeente Velsen, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het VSB-fonds.
Betrokken personen en organisaties
Voor stichting KIST zijn curator Saskia Sluiter en zakelijk leider Hans Turlings verantwoordelijk.
Bovendien tekenden zij voor de uitvoering van het gehele project, inclusief het randprogramma. Ze waren tevens verantwoordelijk voor de samenwerking met de tentoonstellingscommissie (Jan de Wildt, Roel van Gulik, Willeke Vrij, Theo Vessies) en vrijwilligerscoördinator Ineke van Santen van Museum Kennemerland.
Een bijzondere coöperatie kwam tot stand bij de organisatie en uitvoering van het Renkonti-festival. Inhoudelijk en organisatorisch waren Wissam Hema en Jurre Janssen hiervoor verantwoordelijk.
De samenwerking met Jacky de Vries en Ab Winkel over het muzikale slotprogramma mondde uit in optredens waarbij immigrantenliedjes werden vertolkt. Hiervoor zochten we contact met het
ensemble WaZco in de persoon van Ton Duin. Uitwerking en organisatie van de diverse onderdelen verliepen prettig en soepel.
Daarnaast vond er voor de uitvoering van de fotoworkshop voor de ISK-leerlingen nog samenwerking plaats met twee docenten van de ISK van het Kennemer College, Jacqueline Duvalois en Joke Guillot.
Bovenal hebben we intensief samengewerkt met verschillende professionals: historica Pauline van Vliet, fotograaf Sanna Gertenbach, kunstenaar Marieke Warmelink, kunstenaar Bas Bossinade en antropoloog Ilja Beudel. Hun tomeloze inzet en verfrissende inzichten leverden een onmisbare
bijdrage aan de goede resultaten van WijkPlaats.
Er is een boek verschenen van Saskia Sluiter, deze is hier te bestellen.
