Slag bij Castricum op Herhaling
Door de webredactie van Castricum 105
12 september 2014
CASTRICUM – Na het succes van vorig jaar, komen er ook dit jaar activiteiten rondom de slag bij Castricum.
Maand: december 2017
Voltooid verleden. Reportage Documentaire Merdeka over Indiëgangers uit Castricum
Arno Haijtema voor de Volkskrant
29 juni 2012
Scholieren interviewen dorpsgenoten die in Indië hebben gediend. Materiaal voor de bijzondere film Merdeka.
Strandjutten vroeger en nu
Door de Dichtbijredactie voor Nieuwsblad voor Castricum
25 mei 2011
CASTRICUM – Cineast Paulien Van Vliet, bekend van de documentaire ‘Ik wist niet wat oorlog was’ komt met een nieuwe film: Strandjutten vroeger en nu. “Het is eigenlijk een educatief project” licht de filmmaakster toe.
Castricum 1967
Project ‘Castricum in 1967’
In 2017 gaat het spetteren en bruisen in de wijken van Castricum.
Precies vijftig jaar geleden werd de WERKGROEP OUD CASTRICUM opgericht. Ter gelegenheid van dit jubileum zal Stichting KIST alles uit de kast halen om samen met de bewoners “Castricum in 1967” tot leven te brengen. Met o.a. verhalen tijdens vertelbijeenkomsten en een tentoonstelling met foto’s uit dat jaar van de verschillende wijken. Ook komt er een fotowedstrijd over “de wijk in 1967” waarvan de winnende foto groot opgeblazen in diverse straten van Castricum komt te hangen. Tot slot zal het jubileumjaar van de Werkgroep Oud Castricum afgesloten worden met een spetterend feest voor iedereen met muziek, kleding, kunst en alles wat maar aan 1967 herinnert.
Stichting KIST zorgt dat het een jaar lang zindert van de verhalen, muziek en beelden uit 1967.
OPROEP!!
Castricum in 1967. Wat weet u daar u daar (nog) van?
Voor het project “Castricum in 1967” hebben we input nodig van alle Castricummers. Wat weet u nog van die tijd? Ging u voor het eerst naar school, deed u examen, haalde u uw rijbewijs?
Kuste u uw eerste liefde? Trouwde u, werd uw oudste geboren, werd u opa of oma, verloor u misschien een dierbare? Hoe was het onderwijs toen, hoe ging het in de gezondheidszorg?
Hoe was de inrichting van uw huis? Was u een dolle Mina ,een hippie of ????
Duikt u in het verleden , op zoek naar verhalen en foto’s? Kunt u verhalen vertellen uit die tijd, heeft u een huiskamer met een inrichting uit die tijd of heeft u nog iets op het gebied van mode? Neem dan contact op met projectleider Pauline van Vliet Info@stichtingkist.nl
 |
Plan voor educatief project ‘Castricum in 1967’ wordt enthousiast ontvangen op basisscholen Castricum.
Inmiddels hebben alle acht basisscholen in Castricum en de Kerkuil uit LImmen en De Brug uit Akersloot zich aangemeld om volgend jaar mee te doen met het educatieve project ‘Castricum in 1967’. In total doen er maar liefst vijftig klassen mee. In dit oprichtingsjaar van De Werkgroep Oud Castricum zag het dorp er heel anders uit en waren de manier van leven, de normen en waarden en de kleding niet te vergelijken met die uit het heden. De leerlingen gaan dit onderzoeken in hun eigen buurt via interviews met buurtbewoners, het bestuderen van foto’s uit die tijd en zelf kleding uit 1967 maken. Ook de muziek van toen krijgt aandacht.
Elke maand zal er een nieuwsbrief verschijnen over dit project:
 |
Bloemendagen Limmen
Het project Bloemendagen Limmen is een samenwerkingsverband met de Stichting Bloemendagen. In 2017 bestaan de Bloemendagen Limmen 65 jaar.
De film vertelt het verhaal van een groep enthousiaste bewoners die zich hard maken voor het voortbestaan van de Bloemendagen. In de film worden deze Limmenaren gevolgd door de camera. Wat zijn de drijfveren van de dorpelingen om deze traditie, de jaarlijkse bloemendagen, in stand te houden? En lukt het ze ook dit jaar weer?
Door het oog van de camera zien we het dorp en zijn bewoners in actie komen voor de bloemendagen. Maar in feite ook voor het behoud van de dorpscultuur. Met een terugblik naar de historie volgen we het relaas van deze inspirerende dorpbewoners nu, die zich anno 2016 inzetten, voor iets wat toen heel gewoon was, verbinding met elkaar.
|
|
Wijkplaats
 |
WijkPlaats is een community building evenement. WijkPlaats zoekt raakvlakken tussen de verschillende bevolkingsgroepen, oudkomers en nieuwkomers, in de smeltkroes die de IJmond wordt genoemd. Aan de basis ligt een vergeten locale geschiedenis, waarin vluchtelingen een belangrijke rol speelden. Die vergeten geschiedenis werd de inspiratie voor een project waarin het gaat over de locale samenleving en de vluchtelingen van nu. WijkPlaats spiegelt herkenbare en vergelijkbare patronen in heden en verleden.
Het verleden wordt belicht in de historische tentoonstelling ‘WijkPlaats: vluchtelingen, gastarbeiders en gelukzoekers in de IJmond‘ in Museum Kennemerland. De vergeten geschiedenis over Kibboets Beverwijk krijgt hierbinnen bijzonder de aandacht.
Daarnaast is drie maanden lang het randprogramma: ‘Ontmoetingen‘ gepland. In verschillende culturele producties (film, muziek, vertelmiddagen, een educatief fotoproject en het mini festival ‘Renkonti’) komen uiteenlopende aspecten van immigratie en nieuwkomerschap aan de orde.
Wijkplaats loopt vanaf zaterdag 24 september t/m eind december 2016 zowel in Museum Kennemerland en op enkele andere locaties.
Subsidiënten zijn: Gemeente Beverwijk, Gemeente Velsen, Prins Bernhard Cultuurfonds en VSB Fonds.
Project Noordzeekanaal
In 1865, voordat het Noordzeekanaal werd aangelegd, was Velsen een klein dorp in de duinen met een enkele schelpenboer en een duinpieper. Tegenwoordig is het stuk land tussen de Noordzee en het IJ het tweede zeehavengebied van Nederland waar enorme schepen door varen. Wat is er veranderd vanaf het moment dat de eerste kanaalgraver zijn schep in het zand zette tot nu? Hoe hebben de omwoners de grootscheepse veranderingen beleefd die de aanleg van het Noordzeekanaal met zich meebracht? In ‘Graven naar het Verleden van het Noordzeekanaal’ willen we samen met inwoners van het Noordzeekanaalgebied de rijke geschiedenis van het kanaal tot leven wekken. En vormgeven in een film.
We betrekken inwoners met verhalenprojecten, educatieve projecten en het filmproject. We richten ons daarbij op de gemeenten die langs de monding van het Noordzeekanaal liggen; daar waar het graven begon. Dit zijn de IJmond-gemeenten Velsen en Beverwijk. Onder de gemeente Beverwijk valt ook Wijk aan Zee. Velsen bestaat uit 7 kernen: IJmuiden, Driehuis, Santpoort-Noord, Santpoort-Zuid, Velserbroek, Velsen-Noord en Velsen-Zuid.
 |
Het community-buildingsproject ‘Graven naar het verleden van het Noordzeekanaal’ heeft al veel interessante filmpjes opgeleverd. De meeste zijn met of door kinderen gemaakt. Ze zijn te zien via het YouTube kanaal van Stichting KIST .
Daarnaast zijn er vijf vertelbijeenkomsten geweest over vijf belangrijke momenten in de geschiedenis van het gebied.
1865; de eerste schep gaat in het zand om het kanaal te graven, gesprekken met nazaten van de kanaalgravers
1887; het ontstaan van de vissershaven en een unieke cultuur, gesprekken met mensen die werkzaam zijn geweest in de visserij
1924; de komst van de industrie, gesprekken met de eerste (migranten) arbeiders van de hoogovens
1940; de Duitse bezetting, gesprekken over het verdwijnen van oud-IJmuiden en de bezetting
1963; het verdronken dorp Velsen gesprekken met oudbewoners van dit unieke pittoreske dorp.
De film is met mensen uit de IJmond gemaakt. Veelal mensen met verhalen die gevonden zijn bij de vertelbijeenkomsten. De film gaat op 6 november in première in het Thaliatheater en is getiteld:
Zicht op water
Over de geschiedenis van het Noordzeekanaal
In de film ‘Zicht op water’ krijg je te zien hoe de IJmond veranderd is sinds de eerste schep het zand in ging voor het graven van het kanaal in 1865. Sindsdien zijn er steeds andere groepen ‘vreemdelingen’ het gebied binnen getrokken. Hun nazaten vertellen over de werelden die in de IJmond zijn ontstaan. Heden en verleden wisselen elkaar af in de film, het veranderende landschap wordt zichtbaar. Niemand had in 1876, toen het kanaal geopend werd, kunnen bevroeden dat in de IJmond een zeer dynamische en veelzijdige samenleving en economie zou ontstaan. Hoe dit gegroeid is vertelt de film.
 |
Wilt u graag meer informatie? Dan kunt u contact opnemen met projectleider Pauline van Vliet van Stichting KIST, E: info@stichtingkist.nl of T: 06 166 25 571.
Verhalenprojecten met ouderen in IJmond-gemeenten
Met oudere inwoners van de IJmond hebben we nu een tweetal verhalenprojecten uitgevoerd. We vragen hun naar hun jeugdherinneringen in relatie tot de ‘stepping stones’ momenten. Hoe was het om op te groeien in een veranderende omgeving? Hoe zag de IJmond er toen uit en wat voor impact hadden de veranderingen op hen en hun ouders?
De persoonlijke verhalen worden gebruikt in de film. De verhalen van de ouderen gaan vooral over de laatste 60/70 jaar zullen gaan en leveren daardoor interessante informatie op over de sociaal-economische gevolgen van de bouw van het kanaal. Er zijn al mooie verhalen verzameld over de Tweede Wereldoorlog en het Noordzeekanaal en over de tijd van de kanaalgravers.
Verhalen over WO II en Noordzeekanaal
Mooie en persoonlijke verhalen kwamen op 16 februari het buurthuis de Brulboei naar boven. Met ongeveer vijftien mensen waren we bijeen gekomen om ervaringen uit te wisselen over IJmuiden in de Tweede Wereldoorlog.
Een bezoeker hoorde ’s nachts auto’s stoppen bij de buren, gebonk op de deur en een kind ‘papa, papa’ roepen. Dit geroep en geschreeuw hielp niets, de vader werd gedwongen mee te gaan en werd in Duitsland te werk gesteld. Dat zal hij nooit vergeten.
Iemand anders vertelde het droevige verhaal van een Joodse familie. Dit gezin was in IJmuiden op zoek naar een boot om naar Engeland te varen. Het was tijdens de eerste oorlogsdagen in mei 1940. Helaas was er geen boot beschikbaar. Dit droevige lot dreef het gezin tot de afschuwelijke beslissing om zelfmoord te plegen. Het graf ligt in Velsen.
Gelukkig hadden de deelnemers ook goede herinneringen aan deze periode zoals de vele speelveldjes die er waren vlak na de oorlog. Huizen die in de oorlog waren afgebroken, werden niet weer opgebouwd waardoor er overal kale veldjes ontstonden. De kinderen hadden daar de tijd van hun leven.
De verhalen die we gehoord hebben zullen we gebruiken in het filmscript van ‘Graven naar het verleden van het Noordzeekanaal’. Een aantal deelnemers gaan we interviewen, bijvoorbeeld de meneer van 97 jaar die zijn hele leven op een vletter heeft gevaren in het Noordzeekanaal. We horen graag meer van zijn verhalen.
De tijd van de kanaalgravers
Op woensdag 18 maart hadden we een mooie vertelbijeenkomst in de bibliotheek van Velsen. Ongeveer vijfentwintig mensen zijn gekomen om te luisteren en vertellen over de periode van de kanaalgravers. Wat is er van deze tijd tussen 1865 en 1876 bekend uit overlevering?
Diverse nazaten konden vertellen hoe hun voorouders hier naar toe gekomen waren uit Drenthe, de kop van Noord-Holland of Duitsland. Een voorvader was postbode en kwam helemaal uit Drenthe met het nieuws dat een kanaalgraver vader was geworden. Vervolgens bleef hij zelf ook maar, er was geen geld meer om terug te gaan naar Drenthe. Een ander was elf jaar toen hij hier met de andere kanaalgravers ging werken vanuit Aartswoud. Hij kwam mee met zijn ooms en mocht de karren smeren waarmee het zand werd afgevoerd.
En zo kregen we stukje bij beetje een beeld van die barre tijd dat ze met de hand het kanaal aan het graven waren.
Die tijd kwam helemaal tot leven toen Piet Paree, een toneelspeler die vele schoolklassen als kanaalgraver toespreekt in het Zee en havenmuseum, ons mee nam in zijn verhaal. Daarna vertelde Cor Oudendijk, de kersverse voorzitter van het Zee- en havenmuseum, over ‘de koe van de Breesaap’. Deze koe is ook te zien, Adrie heeft tekeningen gemaakt van wat er vertelt werd en heeft deze koe prachtig vast gelegd.
Al met al was het een veelkleurige middag waar iedereen met een goed gevoel op terug kijkt.
Educatieve projecten met scholieren in IJmond-gemeenten
Onlangs is het eerste educatieve project ‘Waren mijn voorouders kanaalgravers?’ afgerond op het Vellesan College.
Vellesan College
In de voorbereidende geschiedenislessen op het Vellesan College in maart en april zijn de leerlingen begonnen met graven naar het verleden van het Noordzeekanaal. de leerlingen deden onder meer onderzoek naar hun familiegeschiedenis. Een lezing over de IJmuidense ‘omdraaitaal’ was ook onderdeel van het programma.
In een projectweek in mei hebben de leerlingen filmpjes gemaakt over hun familiegeschiedenis en de verbondenheid met IJmuiden. Ook werden IJmuidenaren met een verhaal over het Noordzeekanaal of de geschiedenis van IJmuiden geïnterviewd en gefilmd.
De tentoonstelling met filmpjes en posters werd op 13 juni 2015 uur officieel geopend in de Centrale Bibliotheek van Velsen. De tentoonstelling is vervolgens tot eind juni te bewonderen geweest.
De slag herdacht
Bij de première van de film ’Soldaat onder het zand’ in 2013 opperde de Castricumse burgemeester Toon Mans het idee om jaarlijks de Slag bij Castricum (6 oktober 1799) te herdenken. Die handschoen is opgepakt. De projectgroep ’De Slag Herdacht’, bestaande uit Pauline van Vliet, Marie Kiebert, Clemy de Rooy en Marintha Rutten, bedacht een terugkerend evenement waarbij sinds 2014 de Slag bij Castricum uit 1799 wordt herdacht in combinatie met het stilstaan bij de oorlogsslachtoffers en onderdrukten van nu.
Soldaat onder het zand
In Castricum zit een kogel in de muur van een huis in de Dorpsstraat. Daaronder het bordje “Slag bij Castricum 1799”. Als je aan een willekeurige Castricummer vroeg wat of wanneer die slag precies was, bleven de meesten het antwoord schuldig. Tot 6 oktober 2013 de film ‘Soldaat onder het Zand’ in première ging. Onder het motto: ‘Ken je verleden, weet waar je naar toegaat’ vatte filmmaakster en historica Pauline van Vliet het plan op om een film te maken over De Slag bij Castricum.
Wat begon als wild plan mondde uit in een groots community buildingproject waaraan heel veel Castricummers hebben meegewerkt. Samen met een ploeg professionals startte ze een crowdfunding om dit project van de grond te krijgen. Ouderen, jongeren, scholieren, middenstanders, amateur-spelers, hobby-archeologen, muzikanten, leden van de historische vereniging: iedereen werd op de been gebracht om niet alleen een film maar ook allerlei andere activiteiten te realiseren. Het dorp was in beweging!
Monoloog Lidwina
Naar aanleiding van verhalen en ervaringen van enkele zusters van een kloostergemeenschap schreef Marie Kiebert de monoloog “Lidwina”. Zij werkte daarbij intensief samen met de betrokken zusters.
Lidwina (78) heeft jaren zelfstandig gewoond maar haar gezondheid laat het afweten. Natuurlijk kan ze hulp van buitenaf organiseren maar waarom zou ze niet terug gaan naar veel van haar medezusters die inmiddels in Verpleeghuis Beekzicht wonen?
Maar zou ze dat nog kunnen, terug in de kloostergemeenschap? Zal het haar niet vreselijk benauwen? Zal ze haar eigen huis met het mooie grote balkon niet vreselijk missen?
En hoe moet dat toch, ouder worden, afhankelijk worden, leren loslaten?
Eigenwijs als ze is, wil ze haar verhuizing naar Beekzicht zoveel mogelijk in eigen hand houden, in elk geval zal ze zélf haar verhuisbus rijden. Vlak voor de afslag naar het verpleeghuis geeft ze plotseling vol gas en rijdt door, alsmaar door. Alsof de duivel haar op de hielen zit, haar voeten vastgeplakt aan het pedaal.
Nee… nee, ze gaat niet.. ze kan het niet… maar waar moet ze dàn heen?
Geur
Mijn herinnering in een potje gestopt.
Het doel van het project Geur is om kinderen bewust te maken van de betekenis en invloed van geuren op onze herinnering.
Leerlingen vangen hun meest opvallende, meest dierbare, of indrukwekkendste geur in een potje. Deze potjes worden tentoongesteld in geurenkabinet, bij voorkeur op een openbare plek zoals een bibliotheek, stadhuis of museum.
In het geurenkabinet lezen de bezoekers op het label bij het potje welke herinnering erin zit, en kunnen ook de geur opsnuiven.
Het project sluit aan bij geschiedenis, biologie, Nederlands, oriëntatie op de maatschappij, handvaardigheid en techniek. Daarnaast is er ook aandacht voor de persoonlijke geschiedenis en belevingswereld.
Meerdere scholen in een dorp of stad kunnen meedoen aan het project.
Heeft u interesse voor dit project? Neem dan contact op met stichting KIST, E-mail: info@stichtingkist.nl
Merdeka
Op het Bonhoeffercollege waren leerlingen van mavo-3 in 2012 bezig met een bijzonder project over Nederlands-Indië, ‘Merdeka’.
Hiervoor hebben de leerlingen interviews afgenomen bij tien Castricummers die daar verbleven tijdens de politionele acties eind jaren ’40.
De Werkgroep Oud Castricum, het Strandvondstenmuseum, een aantal oud- Indiëgangers uit Castricum, het Bonhoeffercollege en Caleidoscoopfilm werkten samen aan het project, dat gesubsidieerd werd door de provincie.
Op 27 april 2012 was de première van de documentaire ‘Merdeka, standplaats Castricum’ plaats, en de opening van de tentoonstelling die aan de film verbonden was: ‘Ik moet nu gaan’, Castricummers in Nederlands- Indië tussen 1945 en 1950′.
Strandjutten, vroeger en nu
In de zomer van 2011 was de film ‘Strandjutten, vroeger en nu’ te zien in Bezoekerscentrum De Hoep in Castricum.
Kinderen uit de groepen zes en zeven van de Pax Christi-school in Limmen en de Juliana Van Stolberg in Castricum zijn wezen jutten. Ze hebben kunstwerken gemaakt van de gevonden voorwerpen. In de film komt ook Menno Twisk aan het woord. Hij wil een eigen juttersmuseum beginnen. Inmiddels is het Strandvondstenmuseum in Castricum een feit.
Zowel de film als de tentoonstelling zijn onder begeleiding van Caleidoscoopfilm tot stand gekomen.